مفهوم روان درمانی مانند گفتار درمانی سنتی است. روان درمانی یا سایکوتراپی مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و روش‌هایی است که با هدف بهبود سلامت روان و رفاه افراد به کار می‌رود. روش های روان درمانی می‌توانند به افراد کمک کنند تا با مشکلات زندگی، اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات روانی مقابله کنند. در این مقاله، ما به بررسی انواع روش های روان درمانی و کاربردهای آن‌ها خواهیم پرداخت. در مجموعه پریا صادقی شما عزیزان می توانید علاوه بر دریافت مشاوره روانشناسی و مشاوره تلفنی ، نکات آموزشی حوزه روانشناسی را از مجله ما دنبال کنید.
روان درمانی روانکاوانه
درمان روانکاوی، روان درمانی تحلیلی یا روانکاوی یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین روش‌های روان درمانی است که توسط زیگموند فروید پایه‌گذاری شد. این روش بر اساس نظریه‌های فروید درباره ضمیر ناخودآگاه و تاثیر آن بر رفتارهای انسان بنا شده است. در این روش معمولا روانشناس به صحبت های بیمار درباره زندگی شان گوش می دهند. به همین علت بعضا به این روش گفتار درمانی نیز گفته می شود.
مفاهیم اساسی روان درمانی روانکاوی
- ضمیر ناخودآگاه: فروید معتقد بود که بسیاری از رفتارها و احساسات ما ریشه در تجربیات و افکار ناخودآگاه دارند.
- مکانیسم‌های دفاعی: افراد برای محافظت از خود در برابر اضطراب‌های ناشی از افکار ناخودآگاه از مکانیسم‌های دفاعی مانند سرکوب، انکار و توجیه استفاده میکنند.
روش‌های درمانی در روانکاوی
- تداعی آزاد: در این روش، بیمار به بیان هر چیزی که به ذهنش می‌رسد بدون هیچ فیلتر یا سانسوری می‌پردازد.
- تحلیل رویا: فروید معتقد بود که رویاها راهی برای دسترسی به ضمیر ناخودآگاه هستند و تحلیل آن‌ها می‌تواند به فهم بهتر مشکلات روانی کمک کند.
رفتار درمانی
رفتار درمانی یا BFT (Behavior Therapy) یکی دیگر از روش‌های محبوب روان درمانی است که بر تغییر رفتارهای نامطلوب و تقویت رفتارهای مثبت تمرکز دارد.
اصول رفتار درمانی
- شرطی‌سازی کلاسیک: این اصل بر اساس کارهای ایوان پاولوف است و به تغییر پاسخ‌های شرطی شده می‌پردازد.
- شرطی‌سازی عاملی: این اصل بر اساس کارهای بی‌اف اسکینر است و به تقویت رفتارهای مثبت از طریق پاداش و تنبیه می‌پردازد.
روش‌های درمانی در رفتار درمانی
- تقویت مثبت: در این روش، رفتارهای مطلوب با ارائه پاداش تقویت می‌شوند.
- تنبیه: در این روش، رفتارهای نامطلوب با اعمال تنبیه کاهش می‌یابند.
- غرقه‌سازی: این روش برای کاهش اضطراب و ترس از طریق مواجهه تدریجی با عامل ترس به کار می‌رود.
شناخت درمانی
شناخت درمانی یا CBT (Cognitive Behavioral Therapy) یک روش تلفیقی است که به تغییر الگوهای فکری منفی و نامطلوب و تاثیر آن‌ها بر رفتار و احساسات فرد می‌پردازد. این نوع از درمانگران معمولا اعتقاد دارند که تفکر اشتباه باعث بروز کار نادرست و خطا می شود. پس عمده فعالیت خود را بر روی تغییر تفکر بیمار خرج میکنند.
اصول شناخت درمانی
- افکار خودکار: افکار خودکار منفی می‌توانند منجر به احساسات و رفتارهای نامطلوب شوند.
- تحریف‌های شناختی: این‌ها اشتباهات منطقی هستند که فرد در تفسیر اطلاعات مرتکب می‌شود و می‌توانند به مشکلات روانی منجر شوند.
روش‌های درمانی در شناخت درمانی
- بازسازی شناختی: در این روش، فرد یاد می‌گیرد افکار منفی خود را شناسایی کرده و با افکار مثبت جایگزین کند.
- آموزش مهارت‌های مقابله‌ای: این روش به فرد کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای مقابله با مشکلات و موقعیت‌های دشوار را فرا گیرد.
درمان‌های گروهی و خانوادگی
گروه درمانی یا درمان گروهی بر اساس تعاملات گروهی یا خانوادگی بنا شده‌اند و به افراد کمک میکنند تا از حمایت و تجربیات دیگران بهره‌مند شوند. این روش هم از نظر هزینه باصرفه تر است و هم در مواردی از مشاوره و درمان فردی موثر تر و بهتر است.
درمان گروهی
در این روش، چندین نفر با مشکلات مشابه در جلسات گروهی شرکت میکنند و تحت راهنمایی یک درمانگر به بحث و تبادل نظر می‌پردازند.
درمان خانوادگی
در این روش، تمامی اعضای خانواده در جلسات درمانی شرکت میکنند و به حل مشکلات خانوادگی و بهبود روابط بین اعضا پرداخته می‌شود.
درمان‌های انسان‌گرایانه
این روش‌ها بر اساس باورهای کارل راجرز و آبراهام مازلو بنا شده‌اند و بر خودآگاهی، رشد شخصی و خودپذیری تاکید دارند.
روش‌های درمانی انسان‌گرایانه
- درمان متمرکز بر شخص: در این روش، درمانگر به فرد کمک می‌کند تا خودش را بهتر بشناسد و به اهدافش نزدیک‌تر شود.
- درمان گشتالتی: این روش بر تجربه‌های حال حاضر و افزایش آگاهی از احساسات و رفتارها تمرکز دارد.
نتیجه‌گیری
روان درمانی یک ابزار قدرتمند برای بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی است. هر فردی ممکن است نیاز به یک روش خاص از روان درمانی داشته باشد، بنابراین انتخاب روش مناسب باید بر اساس نیازها و شرایط فردی انجام شود.
هر هفته میتوانید جدیدترین مقالات حوزه روانشناسی را در بخش مجله روانشناسی پریا صادقی دنبال کنید.
