هیپنوتیزم نوعی روش آرامش عمیق است که با دور کردن توجه از ضمیر خودآگاه، دسترسی به ضمیر ناخودآگاه را آسانتر میکند. این روش روان درمانی دارای مزایای پزشکی زیادی است که اثبات شدهاند و میتواند به افراد در مقابله با آسیبهای مختلف روانی و جسمی کمک کند. همچنین، گفته میشود که هیپنوتیزم میتواند علائم زوال عقل را کاهش دهد. این مقاله قصد دارد اطلاعات جامعی در خصوص هیپنوتیزم درمانی ارائه دهد. در مجموعه پریا صادقی شما عزیزان می توانید علاوه بر دریافت مشاوره روانشناسی و مشاوره تلفنی ، نکات آموزشی حوزه روانشناسی را از مجله ما دنبال کنید.
هیپنوتیزم چیست؟
هیپنوتیزم درمانی، که به عنوان خوابگری نیز شناخته میشود، به حالت تغییریافتهای از آگاهی و آرامش اشاره دارد که تحت نظر یک متخصص آموزشدیده انجام میشود و شامل استفاده از تکرار کلامی و تصاویر ذهنی است. در طول این فرآیند، افراد احساس آرامش و ریلکس بودن میکنند و در برابر پیشنهادات برای تغییرات مثبت در احساسات، افکار، و رفتارهای خود کمتر مقاومت نشان میدهند. این روش به آنها کمک میکند تا با دید بازتری نسبت به پیشنهادات واکنش نشان دهند و به ایجاد تغییرات سالم در زندگیشان بپردازند.
انواع هیپنوتیزم
بعضی از افراد این فکر را میکنند که فقط یک مدل هیپنوتیزم داریم. در طول این فرآیند، افراد احساس آرامش و ریلکس بودن میکنند و در برابر پیشنهادات برای تغییرات مثبت در احساسات، افکار، و رفتارهای خود کمتر مقاومت نشان میدهند. این روش به آنها کمک میکند تا با دید بازتری نسبت به پیشنهادات واکنش نشان دهند و به ایجاد تغییرات سالم در زندگیشان بپردازند. در ادامه به چند روش رایج برای هیپنوتیزم اشاره خواهیم کرد:
هیپنوتیزم اریکسونی چیست؟
هیپنوتیزم اریکسونی، که بهافتخار میلٹون اریکسون، پدر هیپنوتیزم مدرن، نامگذاری شده، نوعی رایج از هیپنوتیزم است که بهجای استفاده از پیشنهادات یا دستورات مستقیم، از تکنیکهای غیرمستقیم مانند استعارهها و داستانها بهره میبرد. تئوری پشت این روش این است که افراد معمولاً کمتر در برابر پیشنهادات غیرمستقیم مقاومت میکنند، که این امر میتواند به آنها کمک کند تا بهتر آنها را جذب کرده یا اجرا کنند.
هیپنوتیزم رگرسیون چیست؟
درمان خوابگری رگرسیون، تکنیکی است که در آن فرد به گذشته خود بازمیگردد تا علت مشکلات کنونیاش را کشف کند. این هیپنوتیزم با هدایت فرد به یادآوری و تحلیل خاطرات گذشته، به بررسی و درک مسائل حال حاضر کمک میکند. معمولاً بهعنوان آخرین راهحل برای تغییر رفتار یا دیدگاهها به کار میرود و نیاز به درمانگر ماهر و آموزشدیده دارد، چرا که بررسی دوباره برخی رویدادهای گذشته میتواند برای فرد آسیبزا و دردناک باشد.

هیپنوتیزم چشمی یا هیپنوتیزم از راه دور چیست؟
مفهوم تله هیپنوتیزم به نظر میرسد که بیشتر به دنیای تخیلی یا مباحث غیر علمی تعلق داشته باشد، زیرا در عمل هیچ مدرک علمی برای انتقال تاثیرات هیپنوتیزمی از راه دور وجود ندارد. این روش نمیتواند فرد را به انجام کارهایی که با اصول اخلاقی یا اعتقاداتش در تضاد است وادار کند؛ بلکه شخص باید در سطح ناخودآگاه خود با تغییر یا اقدام مد نظر رضایت داشته باشد. به عنوان مثال، با استفاده از تله هیپنوتیزم میتوان به فردی کمک کرد تا عادات رفتاری ناخوشایند خود را ترک کند، به شرطی که او از درون پذیرای این تغییر باشد.
کاربرد هیپنوتیزم
- درمان حملات پانیک و سندرم استرس پس از سانحه (PTSD)
- انواع فوبیا
- بیخوابی
- آسم
- بیماریهای پوستی از جمله زگیل و پسوریازیس
آیا همه افراد را می توان هیپنوتیزم کرد؟
توانایی هیپنوتیزم شدن در افراد مختلف متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله میزان آمادگی و حساسیت فرد به تکنیکهای هیپنوتیزم. بهطور مشابه، هیپنوتیزم، همانند هر درمان دیگری، ممکن است برای برخی شرایط خاص یا در افراد خاص نتایج بهتری داشته باشد و به همین دلیل، نتایج آن میتواند به وابستگیهای فردی و وضعیتهای خاص بستگی داشته باشد.
هیپنوتیزم برای چه کسانی نباید انجام شود؟
هیپنوتیزم ممکن است برای افرادی که با مشکلات روانی شدید، استفاده از مواد مخدر یا الکل، یا مدیریت استرسهای ناشی از وقایع اوایل زندگی دست و پنجه نرم میکنند، مناسب نباشد. این تکنیک ممکن است در برخی افراد به بهبود وضعیت روانی کمک کند، اما در مواردی دیگر، نتایج آن چندان رضایتبخش نبوده و حتی ممکن است مشکلات جدیدی ایجاد کند. بنابراین، استفاده از این روش باید با احتیاط و تحت نظر متخصصان مجرب انجام شود تا از بروز اثرات منفی احتمالی جلوگیری شود.
فواید هیپنوتیزم
خوابگری فواید بسیاری دارد که افراد میتوانند از فواید آن بهره ببرند و برای بهبود مشکلات روحی و جسمی از آن استفاده کنند.

فواید هیپنوتیزم برای بدن و جسم
در ادامه تعدادی از اثرهایی که هیپنوتیزم بر جسم میگذارد را نام بردهایم:
- کنترل درد: هیپنوتیزم میتواند به تسکین دردهای مختلفی از جمله درد ناشی از سوختگی، سرطان، زایمان، سندرم روده تحریکپذیر، فیبرومیالژیا، مشکلات فک، پروسههای دندانپزشکی و سردرد کمک کند. این روش درمانی بهویژه در زایمان بهعنوان یکی از محبوبترین روشها برای کنترل درد شناخته شده است، که نشاندهنده قابلیتهای قابل توجه هیپنوتیزم در مدیریت و کاهش درد در شرایط مختلف است.
- گرگرفتگی: هیپنوتیزم همچنین میتواند گرگرفتگی ناشی از یائسگی را کاهش دهد.
- عوارض جانبی درمان سرطان: خوابگری میتواند به کاهش عوارض جانبی شیمیدرمانی و پرتودرمانی، مانند حالت تهوع و استفراغ، کمک کند. این روش به ویژه در مدیریت عوارضی که معمولاً چند روز طول میکشد، موثر است و میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی کمک کند.
فواید هیپنوتیزم برای روح و روان
- تغییر رفتار : تکنیکهای خوابگری به طور مؤثر در درمان مشکلات خواب، شبادراری، سیگارکشیدن و پرخوری کاربرد دارند.
- اختلالات مرتبط با سلامت روان: خوابگری توانایی رفع استرس زیاد ، که میتواند علت ترس باشد را دارد.
چگونه هیپنوتیزم را انجام دهیم؟
ابتدا درمانگر روند و اهداف درمانی را برای فرد توضیح میدهد و با استفاده از لحن ملایم و آرامبخش، فرد را به حالت آرامش و ریلکسیون میبرد. سپس، درمانگر راههایی برای دستیابی به اهداف درمانی مانند کاهش درد یا ترک سیگار پیشنهاد میدهد و به فرد کمک میکند تا تصاویر ذهنی واضحی از موفقیت در این اهداف تجسم کند. در پایان جلسه، درمانگر به فرد کمک میکند تا به تدریج و به آرامی به حالت هوشیاری طبیعی بازگردد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
هیپنوتیزم تغییر در آگاهی است که تحت نظر یک درمانگر آموزشدیده انجام میشود و به فرد کمک میکند تا الگوهای تفکر خود را برای مدیریت بهتر مشکلات جسمی و روحی تغییر دهد. این روش میتواند به عنوان یک درمان مکمل مؤثر برای سایر درمانهای پزشکی یا سنتی به کار رود، اما لازم به ذکر است که ممکن است عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد.
هر هفته میتوانید جدیدترین مقالات حوزه روانشناسی را در بخش مجله روانشناسی پریا صادقی دنبال کنید.