اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از اختلالات شخصیتی در گروه “اختلالات شخصیت خوشه A” است که با ویژگی‌هایی مانند گوشه‌گیری، عدم تمایل به روابط اجتماعی، و ترجیح زندگی انفرادی شناخته می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال، اغلب سرد، بی‌عاطفه و جدا از دیگران به نظر می‌رسند، اما این ویژگی‌ها معمولاً ناشی از انتخاب فرد برای انزوا و عدم علاقه به تعاملات اجتماعی است.در مجموعه پریا صادقی شما عزیزان می توانید علاوه بر دریافت مشاوره روانشناسی و مشاوره تلفنی ، نکات آموزشی حوزه روانشناسی را از مجله ما دنبال کنید.
علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت اسکیزوئید
افراد مبتلا به این اختلال معمولاً رفتارها و ویژگی‌های زیر را از خود نشان می‌دهند:
- بی‌علاقگی به روابط اجتماعی: این افراد تمایلی به برقراری دوستی یا ایجاد روابط صمیمانه ندارند و معمولاً از جمع‌ها دوری می‌کنند.
- ترجیح تنهایی: آنها ترجیح می‌دهند فعالیت‌ها را به صورت فردی انجام دهند و از تعاملات گروهی اجتناب می‌کنند.
- احساس بی‌تفاوتی عاطفی: افراد مبتلا ممکن است احساسات خود را به ندرت نشان دهند و از بیان هیجانات اجتناب کنند.
- عدم تمایل به تحسین یا انتقاد: این افراد به ندرت از تعریف یا نقد دیگران تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
- تمرکز بر تخیلات یا علایق فردی: آنها اغلب زمان زیادی را در دنیای تخیلی خود می‌گذرانند و به فعالیت‌های ذهنی و شخصی تمایل دارند.
علل اختلال شخصیت اسکیزوئید
علل دقیق این اختلال هنوز به طور کامل شناخته نشده‌اند، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهند که عوامل زیر می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند:
- ژنتیک: وجود سابقه خانوادگی اختلالات شخصیت یا روانی می‌تواند ریسک ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
- محیط خانوادگی: کودکانی که در محیط‌های عاطفی سرد یا با والدین بی‌توجه بزرگ می‌شوند، ممکن است بیشتر در معرض این اختلال قرار بگیرند.
- تجارب اولیه: تجربه‌های دردناک یا تنش‌زا در دوران کودکی نیز می‌تواند به توسعه این اختلال منجر شود.
روش‌های تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید
تشخیص این اختلال نیاز به ارزیابی دقیق توسط متخصص روانشناسی یا روان‌پزشکی دارد. روش‌های زیر برای تشخیص استفاده می‌شوند:
- مصاحبه بالینی: متخصصان با بررسی تاریخچه شخصی و خانوادگی فرد، به بررسی علائم اختلال می‌پردازند.
- آزمون‌های روان‌شناختی: ابزارهای استاندارد روان‌شناختی می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند.
- مشاهده رفتار: متخصص ممکن است رفتارهای فرد را در موقعیت‌های مختلف تحلیل کند تا الگوهای شخصیتی را شناسایی کند.
درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید
اگرچه این اختلال ممکن است چالش‌های خاصی در درمان داشته باشد، اما روش‌های زیر می‌توانند مؤثر باشند:
1. روان‌درمانی
روان‌درمانی (مشاوره فردی) یکی از روش‌های اصلی درمان است. درمانگر به فرد کمک می‌کند تا:
- احساسات و هیجانات خود را بهتر درک کند.
- مهارت‌های اجتماعی را تقویت کند.
- الگوهای فکری منفی را تغییر دهد.
2. درمان شناختی-رفتاری (CBT)
CBT می‌تواند به افراد کمک کند تا باورهای منفی خود درباره روابط اجتماعی را اصلاح کرده و رفتارهای جدیدی برای برقراری تعاملات اجتماعی بیاموزند.
3. دارودرمانی
اگرچه دارو به طور خاص برای این اختلال تجویز نمی‌شود، اما در مواردی که علائم اضطراب یا افسردگی همراه با این اختلال وجود دارند، داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب ممکن است مفید باشند.
4. گروه‌درمانی
گرچه افراد مبتلا به این اختلال تمایلی به شرکت در گروه‌درمانی ندارند، اما حضور در محیط‌های حمایتی گروهی می‌تواند به تقویت روابط اجتماعی آنها کمک کند.
تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید با سایر اختلالات مشابه
اختلال شخصیت اسکیزوئید ممکن است با اختلالاتی مانند اوتیسم یا اختلال شخصیت اجتنابی اشتباه گرفته شود. تفاوت‌های کلیدی عبارتند از:
- اوتیسم: در اوتیسم، نقص در تعاملات اجتماعی معمولاً ناشی از محدودیت‌های ارتباطی یا تفاوت‌های عصبی است، اما در اسکیزوئید، فرد به صورت عمدی از روابط اجتناب می‌کند.
- اختلال شخصیت اجتنابی: افراد مبتلا به این اختلال تمایل به روابط دارند، اما از ترس انتقاد یا رد شدن از دیگران دوری می‌کنند، در حالی که افراد اسکیزوئید تمایلی به روابط ندارند.
چگونه می‌توان با فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید رفتار کرد؟
برخورد با این افراد نیازمند صبر و درک است. پیشنهادات زیر می‌تواند مفید باشد:
- احترام به حریم خصوصی: به انتخاب آنها برای تنهایی احترام بگذارید و از فشار آوردن برای برقراری روابط خودداری کنید.
- ایجاد محیط امن: فضایی فراهم کنید که فرد احساس راحتی کند تا در صورت تمایل ارتباط برقرار کند.
- حمایت بدون قضاوت: به جای نقد یا سرزنش، حمایتگر باشید و از هر گونه تحمیل بپرهیزید.
نتیجه‌گیری
اختلال شخصیت اسکیزوئید یک اختلال پیچیده است که با گوشه‌گیری و عدم تمایل به روابط اجتماعی شناخته می‌شود. اگرچه این اختلال می‌تواند زندگی فرد را به چالش بکشد، اما با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌توان کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشید. در آخر شما عزیزان می توانید برای مشاوره روانشناسی و مراجعه به پزشک با ما در تماس باشید.
هر هفته میتوانید جدیدترین مقالات حوزه روانشناسی را در بخش مجله روانشناسی پریا صادقی دنبال کنید.
منبع:
