اوتیسم چیست و چرا اهمیت دارد؟
اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال پیچیده عصبی-رشدی است که تأثیرات گسترده‌ای بر تعاملات اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی و رفتار فرد دارد. این اختلال معمولاً در سال‌های ابتدایی زندگی کودک تشخیص داده می‌شود و به طور چشمگیری بر کیفیت زندگی افراد و خانواده‌های آن‌ها تأثیر می‌گذارد. در مجموعه پریا صادقی شما عزیزان می توانید علاوه بر دریافت مشاوره روانشناسی و مشاوره تلفنی ، نکات آموزشی حوزه روانشناسی را از مجله ما دنبال کنید.
آیا اوتیسم از مادر به ارث میرسد؟
یکی از پرسش‌های اصلی که بسیاری از والدین با آن روبرو هستند، نقش ژنتیک در بروز اوتیسم است. مطالعات گسترده نشان داده‌اند که ژنتیک یکی از عوامل اصلی در توسعه اوتیسم است. پژوهش‌های علمی حاکی از آن است که تغییرات ژنتیکی خاصی می‌توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند. به طور خاص، جهش‌های ژنی و تنوع در DNA که از والدین به کودک منتقل می‌شود، نقش مهمی در این زمینه دارد.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که احتمال بروز اوتیسم در فرزندان، در صورتی که یکی از والدین (به‌ویژه مادر) حامل جهش‌های ژنی مرتبط باشد، افزایش می‌یابد. با این حال، ژنتیک تنها بخشی از داستان است و عوامل محیطی نیز نقش مهمی در این اختلال دارند.
نقش عوامل محیطی در بروز اوتیسم
اگرچه ژنتیک عامل کلیدی در اوتیسم است، اما عوامل محیطی نیز به‌طور قابل‌توجهی در توسعه این اختلال نقش دارند. برخی از مهم‌ترین عوامل محیطی عبارت‌اند از:
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: مصرف برخی داروها یا قرار گرفتن در معرض سموم در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهد.
- سن والدین: تحقیقات نشان داده است که سن بالاتر مادر یا پدر در زمان بارداری ممکن است خطر بروز اوتیسم را افزایش دهد.
- عوامل قبل از زایمان و هنگام زایمان: مشکلاتی مانند زایمان زودرس یا کمبود اکسیژن هنگام تولد می‌توانند به افزایش احتمال این اختلال منجر شوند.
ژنتیک و عوامل محیطی: ترکیبی از دلایل؟
نکته جالب توجه این است که تعامل بین ژنتیک و محیط می‌تواند پیچیدگی بیشتری به موضوع بیافزاید. به عبارت دیگر، یک فرد ممکن است ژن‌های مستعدکننده اوتیسم را داشته باشد، اما این ژن‌ها تنها در شرایط خاص محیطی فعال شوند. برای مثال، ممکن است یک جهش ژنی خاص تنها در صورتی منجر به اوتیسم شود که فرد در دوران جنینی در معرض عوامل استرس‌زا قرار گرفته باشد.
نقش تحقیقات در فهم اوتیسم
پژوهش‌های اخیر در زمینه ژنتیک و علوم عصبی به ما کمک کرده است تا بهتر درک کنیم که چرا برخی کودکان به اوتیسم مبتلا می‌شوند. تحلیل‌های ژنتیکی پیشرفته مانند توالی‌یابی ژنوم کامل، به شناسایی صدها ژن مرتبط با این اختلال منجر شده است. این دانش می‌تواند به توسعه روش‌های جدید درمانی و پیشگیرانه کمک کند.
چگونه از بروز اوتیسم پیشگیری کنیم؟
در حالی که پیشگیری کامل از اوتیسم ممکن نیست، می‌توان با رعایت برخی نکات، خطر ابتلا را کاهش داد:
- مراقبت‌های پیش از بارداری: مصرف مکمل‌های اسید فولیک و انجام آزمایش‌های ژنتیکی پیش از بارداری می‌تواند خطر را کاهش دهد.
- مدیریت بارداری سالم: اجتناب از مصرف دخانیات، الکل و داروهای مضر در دوران بارداری بسیار مهم است.
- آگاهی از عوامل محیطی: تلاش برای دوری از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و آلودگی‌ها می‌تواند مفید باشد.
سخن پایانی
اوتیسم یک اختلال پیچیده است که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارد. در حالی که ژنتیک نقش قابل‌توجهی در این موضوع ایفا می‌کند، نمی‌توان نقش عوامل محیطی را نادیده گرفت. درک این تعامل پیچیده می‌تواند به والدین و متخصصان در مدیریت بهتر این اختلال کمک کند. در آخر شما عزیزان می توانید برای مشاوره روانشناسی و مراجعه به پزشک با ما در تماس باشید.
هر هفته میتوانید جدیدترین مقالات حوزه روانشناسی را در بخش مجله روانشناسی پریا صادقی دنبال کنید.
منبع:
