اختلالات روانی به عنوان یکی از مهمترین مسائل سلامت روانی، تأثیر عمیقی بر زندگی افراد دارند. این اختلالات در دستهبندیهای مختلف قرار میگیرند و بر اساس شدت و نوع علائم، به سطوح متفاوتی تقسیم میشوند. در این مقاله، به بررسی دقیق سطوح مختلف اختلالات روانی و موضوعات مرتبط با آنها میپردازیم. در مجموعه پریا صادقی شما عزیزان می توانید علاوه بر دریافت مشاوره روانشناسی و مشاوره تلفنی ، نکات آموزشی حوزه روانشناسی را از مجله ما دنبال کنید.
طبقهبندی اختلالات روانی
اختلالات روانی معمولاً در چندین دستهبندی کلی قرار میگیرند که هر یک دارای ویژگیهای خاص خود هستند. برخی از مهمترین دستههای این اختلالات عبارتاند از:
۱. اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی شامل بیماریهایی هستند که فرد را دچار ترس یا اضطراب بیش از حد میکنند. برخی از انواع رایج این اختلالات عبارتاند از:
اختلال اضطراب عمومی (GAD): این اختلال با نگرانی مزمن و غیرمنطقی مشخص میشود.
اختلال وحشتزدگی (Panic Disorder): شامل حملات ناگهانی اضطراب شدید و تپش قلب است.
فوبیاها: ترس غیرمنطقی از موقعیتها یا اشیای خاص.
۲. اختلالات خلقی
این گروه شامل اختلالاتی است که خلقوخو و احساسات فرد را تحت تأثیر قرار میدهند، مانند:
افسردگی اساسی: شامل احساس غم و ناامیدی طولانیمدت.
اختلال دوقطبی: شامل نوسانات شدید بین افسردگی و شیدایی.

۳. اختلالات شخصیتی
اختلالات شخصیتی به الگوهای ناهنجار تفکر و رفتار مربوط میشوند، از جمله:
اختلال شخصیت مرزی (BPD): شامل تغییرات شدید در احساسات و رفتار.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی: بیتوجهی به حقوق دیگران و رفتارهای ناهنجار.
۴. اختلالات روانپریشی
این گروه شامل بیماریهایی است که فرد را از واقعیت جدا میکنند، مانند:
اسکیزوفرنی: شامل توهمات، هذیانها و مشکلات شناختی.
اختلال اسکیزوافکتیو: ترکیبی از علائم اسکیزوفرنی و اختلالات خلقی.
۵. اختلالات مرتبط با مصرف مواد
مصرف بیش از حد مواد مخدر یا الکل میتواند به اختلالات روانی منجر شود، از جمله:
اختلال مصرف مواد: اعتیاد به مواد مخدر یا الکل.
اختلالات مرتبط با ترک مواد: مشکلات روانی ناشی از قطع مصرف مواد.
۶. اختلالات عصبی-رشدی
این دسته شامل اختلالاتی است که معمولاً در کودکی ظاهر میشوند:
اختلال بیشفعالی و نقص توجه (ADHD): مشکل در تمرکز و کنترل تکانهها.
اوتیسم (ASD): مشکلات در تعامل اجتماعی و رفتارهای تکراری.

سطوح مختلف شدت اختلالات روانی
۱. اختلالات خفیف
این اختلالات تأثیرات محدودی بر زندگی فرد دارند و معمولاً قابل مدیریت هستند. افراد مبتلا به این سطح از اختلال معمولاً به کمک رواندرمانی و تغییر سبک زندگی میتوانند بهبود یابند.
۲. اختلالات متوسط
در این سطح، علائم شدیدتر بوده و ممکن است عملکرد روزانه فرد را مختل کنند. درمانهای ترکیبی مانند دارو درمانی و رواندرمانی معمولاً توصیه میشود.
۳. اختلالات شدید
این اختلالات نیازمند مداخلات جدی پزشکی و حتی بستری شدن در بیمارستانهای روانپزشکی هستند. افراد در این سطح معمولاً نیاز به درمانهای بلندمدت دارند.
روشهای درمان و مدیریت اختلالات روانی
۱. رواندرمانی
روشهای مختلفی از جمله شناختی-رفتاری (CBT) و درمان روانپویشی برای کمک به افراد مبتلا به اختلالات روانی وجود دارد.
۲. دارو درمانی
برخی از داروها مانند مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRI) و داروهای ضد روانپریشی میتوانند در مدیریت علائم مؤثر باشند.
۳. تغییر سبک زندگی
ورزش منظم، تغذیه سالم و خواب کافی میتوانند نقش مهمی در بهبود وضعیت روانی داشته باشند.
۴. حمایت اجتماعی و خانوادگی
داشتن خانواده و دوستان حمایتکننده میتواند به مدیریت بهتر این اختلالات کمک کند.
نتیجهگیری
اختلالات روانی طیف وسیعی دارند و بسته به شدت و نوع آنها، راهکارهای درمانی متفاوتی دارند. شناخت این اختلالات و اقدام به موقع برای درمان آنها میتواند تأثیر قابلتوجهی در بهبود کیفیت زندگی افراد داشته باشد.

هر هفته میتوانید جدیدترین مقالات حوزه روانشناسی را در بخش مجله روانشناسی پریا صادقی دنبال کنید.
منبع: sciencedirect